کودک ناسازگار چه خصوصیاتی دارد؟ و چطور باید با آنها رفتار کرد؟

کودک ناسازگار کسی است که رفتار های غیر طبیعی و غیر عادی از خود نشان می دهد و نمی تواند در شرایط گوناگون خود را با افرادی که در محیط زندگی او هستند هماهنگ سازد. کودک ناسازگار همیشه از مقررات اجتماعی سرباز می زند و خواسته های او به سختی با ارزش های مورد قبول جامعه هماهنگی دارد.

کودک ناسازگار هیچگاه قرار و آرام ندارد و نمی تواند در جای خود ساکت و آرام بنشیند. او اگر شاگرد مدرسه است از مدرسه و کارهای درسی می گریزد و علاقه ای به درس و تحصیل از خود نشان نمی دهد.

علل ناسازگاری

در کتاب های روانشناسی و تربیتی برای ناسازگاری عوامل بسیاری را می توان یافت. مهم ترین این عوامل عبارتند از:

عامل ارثی از جمله این عوامل می باشد. در بیشتر موارد، ناسازگارن مادر زاد،کسانی هستند که دارای مشکلات و اختلالات روانی هستند.

کودکانی که دارای نقایص جسمانی هستند. بیشتر بخاطر تمسخر دیگران مجبور به ناسازگاری می شوند.

کودکان دچار عقب ماندگی ذهنی گاه در دسته کودکان ناسازگار جای می گیرند. و از خود رفتار های خلاف ارزش معمول بروز می دهند.

وجود فشار های درونی کودک، اگر از حد تحمل او خارج باشند، او را وادار به ناسازگاری می کنند.

وجود تعارضات و کشمکش های روزمره زندگی، که کودک در مقابله با آنها احساس ضعف می کند.

کودکانی که از مهر و محبت پدر و مادر محروم هستند، گاه دست به رفتار های ناسازگرانه می زنند.

کودکانی که نتوانند به هدف های مورد علاقه خود برسند ناسازگاری پیشه می کنند.

تولد خواهر یا برادر جدید ممکن است باعث ناسازگاری کودک شود.

کودکانی که از لحاظ غذا و لباس و امکانات رفاهی در مضیقه هستند، ممکن است به ناسازگاری کشانده شوند. جنگ و نزاع های خانوادگی و درگیری های پدر و مادر باعث بروز ناسازگاری در کودک می شود.

پدران و مادرانی که در تربیت فرزندان خود سهل انگاری می کنند، گاه باعث سوق کودک به طرف ناسازگاری می شوند.

وجود متارکه یا طلاق بخصوص اگر کودک هر روز دست به دست شود، او را ناسازگار بار خواهد آورد.

کودکی که مورد توجه افراد خانواده نیست برای جلب توجه به این گونه رفتار ها اقدام خواهد کرد.

تاثیر پذیری از الگو های نامناسب نیز می تواند موجب ناسازگاری شود.

دیدن بی عدالتی و تبعیض  کودک را برای رفتار های خراب کارانه و ناسازگارانه با خود و دیگران جهت خواهد داد.

عواملی که باعث ایجاد این گونه رفتارها می شوند خیلی بیشتر از این مواردی هست که دیده اید، نکته  مهم این است که در صورت عدم درمان ناسازگاری در دوران کودکی، ممکن است عوارض بس ناگواری برای کودک به دنبال داشته باشد. می توان ناسازگاری را درمان کرد، بشرطی که بموقع و با کمک مشاورین متخصص این کار صورت بگیرد.

رعایت این نکات کمکی است برای درمان ناسازگاری کودک:

1 . شناخت عواملی که باعث این گونه رفتار ها می شود.

2 . از بین بردن علل ناسازگاری کودک.

3 . جامعه عمل پوشاندن به خواسته های بحق کودک.

4 . کمک به کودک برای شناخت بهتر از خود و دیگرانی که در زندگی وی حضور دارند.

5 . راهنمایی کودک برای رفتار های درست.

6 . احترام به شخصیت کودک.

7 . واگذاری مسئولیت های به کودک متناسب با توان و استعداد وی.

8 . مهیا کردن سرگرمی های سازنده که کودک را به فعالیت وادار می کند.

9 . ایجاد حس اعتماد به نفس در کودک

10 . تغییر محیط زندگی کودک اگر مناسب نیست.

11 . خودداری از سرزنش و تمسخر کودک.

12 . خودداری از هر گونه تنبیه بدنی.

13 . مراجعه به متخصصین کودک در صورت دیدن برخی رفتار های ناسازگارانه.

14 . داشتن قانون مشخص در خانه.

15 . هماهنگی پدر و مادر در تربیت فرزند.

امروزه پیشرفت های زیادی در علم صورت گرفته و ما نیز باید داشته های خود را در رابطه با آموزش و تربیت درست کودک به روز نگاه داریم تا از آن چه دست آورد دانشمندان بزرگ است بهره لازم را ببریم. در واقع ما به عنوان پدر و مادر وظیفه مهمی داریم که باید به آن توجه داشته باشیم.

نکته پایانی 

کودکان مثل یک تخته سفید هستند که شما در حال نوشتن بر روی آن هستید، در واقع منظورم این است که کودکان به شما نگاه می کنند تا رفتار را یاد بگیرند. اگر شما از یک مسئله ساده دچار اضطراب شدید بشوید کودک از رفتار شما یاد می گیرد در کجا باید اضطراب داشت، در واقع این یک مثال ساده بود و می توان مثال های زیادی برایش آورد پس در تربیت کودک خود دقت داشته باشید که رفتار های شما هم باعث یادگیری خواهد شد.

گردآورنده: هادی زند کارشناس ارشد روانشناسی